Ondertitelen

Als onze pleegzoon twee maanden bij ons is, gaan we een week op vakantie naar zeeland. Bij terugkomst zijn we ten einde raad. Van vakantie is er die week niets gekomen. We zijn uitgeput als we thuiskomen en weten niet meer wat we moeten doen. We voelen ons thuis politieagent. Speelgoed gaat stuk. Onze pleegzoon lijkt feilloos aan te voelen als het gezellig dreigt te worden en lijkt vervolgens er alles aan om dat te voorkomen. Onze eigen kinderen vragen dagelijks wanneer onze pleegzoon weer vertrekt.

We bellen verloren onze pleegzorgcontact Sandra op. We twijfelen aan onszelf. Ze schud ons wakker. Moeiteloos somt ze op: "ja, doet hoort erbij. Realiseer je waar hij vandaan komt. Een gezellig warme veilige plek kan heel beangstigend zijn. Voor hem is het een vreemde plek, met vreemde gewoontes. Ruzie biedt afstand tot de situatie. Het is een roep om hulp. Probeer je niet mee te trekken in de ruzie, en probeer op een andere manier structuur te bieden om hem duidelijkheid en rust te geven."

We voelen ons direct beschaamd dat we dit uit het oog verloren zijn. We hebben hem opgenomen in ons gezin met de voor ons zo vertrouwde gewoontes. We hebben hem omarmt en na twee maanden voelt het voor ons alsof hij er altijd al geweest is. Voor hem is het dat niet. De oplossing blijkt verrassend simpel.

We maken een grote maandagenda op de deur van zijn slaapkamer waarin we opschrijven wat er allemaal op de planning staat. Bezoeken aan zijn vader, feestdagen, vakantie, speelafspraken en gewone schooldagen. Voor alles maken we een tekening in de agenda. Elke dag strepen we 's avonds samen de dag af die geweest is en nemen we de dag van morgen door.

We hebben een goed gesprek met onze kinderen, waarin we samen met hen bespreken hoe vanzelfsprekend alles voor ons en hen is. We doen een spel waarbij wij iets bedenken dat zij moeten doen zonder dat we vertellen wat de regels zijn. Het frustreert en maakt in een keer duidelijk hoe lastig het kan zijn als je de ongeschreven afspraken niet weet. Na afloop spreken we met elkaar af om samen nog meer ons best te doen het voor onze pleegzoon wat gemakkelijker te maken.

Al in de volgende week merken we resultaat. Onze pleegzoon is rustiger, zoekt minder ruzie op, minder speelgoed gaat stuk en het belangrijkste van alles. Hij lijkt zich meer op zijn gemak te voelen. Maar ook wij zijn veranderd. We zien hoe zijn gedrag eigenlijk een schreeuw van hulpeloosheid is en daardoor kunnen we rustiger reageren.

Ik herinner me opeens weer dat onze trainers 4 jaar terug eindeloos herhaalden: "Probeer je leven te ondertitelen. Wat voor jou duidelijk is, is dat niet voor jullie pleegkind." De werkelijkheid heeft ineens zo zichtbaar gemaakt hoe ontzettend waardevol deze tip was. Hij heeft nu een mooi plekje op de koelkast. Dit vergeten we niet meer.